Dorp Vilsteren

De bewoners van Vilsteren vormen een hechte gemeenschap. De kerk, de school en het verenigingsleven functioneren prima. Plaatselijk Belang Vilsteren is een belangenvereniging voor de bewoners. Eén van de belangrijkste doelstellingen van Plaatselijk Belang Vilsteren is om de leefbaarheid in het dorp te behouden. Een manier om deze in stand te houden is er voor te zorgen dat het dorp niet te sterk vergrijst, zodat de school en de diverse verenigingen voldoende draagvlak behouden voor hun activiteiten.
De onderlinge saamhorigheid wordt versterkt doordat Vilsteren een katholieke enclave is. Dit is een gevolg van het feit dat de landgoedeigenaren altijd katholiek zijn gebleven. De huidige parochie telt ca. 680 leden. De school, de kerk en de verenigingen samen vormen het fundament voor de leefbaarheid van het dorp.

Activiteiten

Het grote aantal (meest jaarlijks) terugkerende activiteiten die de bewoners en de verenigingen samen organiseren, is het beste bewijs voor de sterke gemeenschapszin in Vilsteren. Meer informatie over eenmalige activiteiten als concerten, excursies, lezingen en over de jaarlijks terugkerende evenementen als het paasvuur, Dagje mooi Vilsteren, de levende kerststaltocht, de balkenbrijtocht en meer vindt u in de agenda op deze website.

Beleid landgoed

Het dorp heeft zich door de eeuwen heen onder regie van het landgoed ontwikkeld. Kenmerkende onderdelen van het zo ontstane landgoeddorp zijn:

Enkele beeldbepalende grotere gebouwen (Huis Vilsteren, de molen, de kerk, de pastorie, de boerderijen, de Klomp) met daartussen de kleinere woningen.
Een geleidelijke overgang van het strakke groen van het park rondom Huis Vilsteren naar de natuur daar omheen.
Veel monumentaal groen tot midden in het dorp.
Een soort huisstijl in de vorm van de vele beukenhagen. Het landgoed stimuleert dit door het gratis ter beschikking stellen van beukenplantsoen aan de inwoners van het dorp.
Een uniform kleurgebruik op minimaal de historische gebouwen.

Dit alles heeft o.a. geleid tot het verkrijgen van de officiële rijksmonumentale status van beschermd dorpsgezicht.

Uniek is de situatie dat vrijwel het gehele dorp op grond van het landgoed ligt. Vanuit privaatrechtelijke positie kan het landgoed hierdoor invloed houden op verbouwingen, nieuwbouw, de functie en het gebruik van gebouwen en de toewijzing van de vrijkomende woningen en nieuwbouwkavels. Kort door de bocht zou dit ouderwets feodaal uitgelegd kunnen worden. Daar staat echter tegenover dat het landgoed er naar streeft alle woningen en nieuwbouwkavels naar de jeugd uit Vilsteren te laten gaan tegen prijzen lager dan de marktprijs.

Verantwoordelijkheden Landgoed Vilsteren in relatie tot de gemeenschap.

Zoals de meeste kleine dorpen staat ook Vilsteren voor een aantal uitdagingen. De belangrijkste is het behoud en de versterking van de leefbaarheid van de gemeenschap (voorzieningenniveau, dorpsactiviteiten e.d.). Uniek voor Nederland is dat hierbij ook het landgoed en de relatie tussen landgoed en de gemeenschap een belangrijke rol spelen. Om te voorkomen dat hierover verkeerde verwachtingen bestaan, hield directeur-rentmeester Hugo Vernhout op 22 maart 2021 op de jaarvergadering van Plaatselijk Belang een inleiding over hoe het landgoed de verantwoordelijkheden van het landgoed in relatie tot de uitdagingen waar men voor staat, ziet. Hij ging hierbij ook in op de taken en de communicatie die daarbij horen. Tenslotte gaf hij inzicht in de financiële situatie van het landgoed.
De presentatie is hier te zien.